Chuyển đổi số - Xu thế tất yếu của thời đại công nghiệp 4.0

Hiện nay, cả thế giới đã bước vào Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 với nòng cốt là sự đột phá của công nghệ số. Quá trình đưa công nghệ số vào mọi mặt của đời sống gọi là Chuyển đổi số (CĐS).

Có thể hiểu CĐS là việc vận dụng tính luôn đổi mới, nhanh chóng của công nghệ kỹ thuật để giải quyết vấn đề. Khái niệm này được ra đời trong thời đại bùng nổ Internet, mô tả những hoạt động đổi mới một cách mạnh mẽ và toàn diện trong cách thức hoạt động của toàn doanh nghiệp, ở tất cả những khía cạnh như cung ứng, sản xuất, hợp tác, mối quan hệ khách hàng hoặc thậm chí là tạo ra những doanh nghiệp mới với cách thức hoạt động mới mẻ hoàn toàn. Như vậy, CĐSlà quá trình thay đổi tổng thể và toàn diện của cá nhân và tổ chức về cách sống, cách làm việc và phương thức sản xuất dựa trên các công nghệ số.Nói cách khác, CĐS chính là cuộc cách mạng toàn dân và toàn diện, là sự hội tụ của khoa học công nghệ, của kinh tế tri thức, của cách mạng công nghiệp lần thứ tư, của đổi mới sáng tạo. Chỉ khi nào toàn bộ người dân sử dụng các nền tảng số, các ứng dụng số để phục vụ việc làm ăn, sinh hoạt hàng ngày thì CĐS khi đó mới là thành công. CĐS chính là cách đi trong chặng đường phát triển thời Cách mạng công nghệ 4.0 và là cơ hội vô giá để phát triển đất nước.

Để đẩy mạnh CĐS quốc gia trong giai đoạn mới theo chủ trương của Đảng, Chính phủ, tại Quyết định số 505/QĐ-TTg ngày 22/4/2022, Thủ tướng Chính phủ quyết định lấy ngày 10 tháng 10 hằng năm là Ngày Chuyển đổi số quốc gia với ý nghĩa số 1 và 0 là hai số của hệ thống số nhị phân - là ngôn ngữ của công nghệ thông tin và công nghệ số.
Là một quá trình khách quan nên dù muốn hay không thì CĐS vẫn đang diễn ra, là xu thế tất yếu của thời đại ngày nay. Cuộc sống không ngừng vận động, biến đổi. Mọi người dân cũng không ngừng thay đổi, thích nghi, nếu không sẽ bị bỏ lại ở phía sau. Tuy nhiên, CĐS là một qúa trình đa dạng, không có con đường và hình thành mẫu chung cho tất cả. Do đó, từng tổ chức, từng cá nhân cần xác định lộ trình riêng, thích hợp với tư duy, nhận thức, trình độ và công việc của mình. Chúng ta có thể CĐS ngay lập tức bằng cách chuyển đổi về tư duy, nhận thức, sau đó dần chuyển đổi cách sống, cách làm việc và phương thức sản xuất dựa trên các công nghệ số.

CĐS không chỉ tác động đến những tổ chức hay doanh nghiệp mà còn tác động đến những nhóm đối tượng khác xoay quanh như là khách hàng, đối tác, nguồn nhân lực, kênh phân phối,… Trên cơ sở đó, ngoài tăng năng suất, giảm chi phí CĐS còn mở ra không gian phát triển mới, tạo ra các giá trị mới ngoài các giá trị truyền thống vốn có từ y tế, giáo dục, lao động sản xuất, tiêu dùng.Hiện nay, CĐS đang được ứng dụng rộng rãi và đa lĩnh vực trong cuộc sống.

Chính quyền số: có nghĩa là chính quyền có toàn bộ hoạt động an toàn trên môi trường số, có mô hình hoạt động được thiết kế và vận hành dựa trên dữ liệu và công nghệ số. Để có khả năng cung cấp dịch vụ chất lượng hơn, đưa ra quyết định kịp thời hơn, ban hành chính sách tốt hơn.

Ví dụ: Cơ quan nhà nước sử dụng Cổng dịch vụ công trực tuyến liên thông với cơ sở dữ liệu quốc gia và dân cư, đất đai, thuế để người dân có thể làm thủ tục đăng ký quyền sử dụng đất trực tuyến.

Xã hội số: Được thực hiện trên các lĩnh vực như:

Công dân số: Là công dân có khả năng truy cập các nguồn thông tin số, khả năng giao tiếp trong môi trường số, kỹ năng số cơ bản, mua bán hàng hóa trên mạng. Chuẩn mực đạo đức trong môi trường số, bảo vệ thể chất và tâm lý trước các ảnh hưởng từ môi trường số, quyền và trách nhiệm trong môi trường số, định danh và xác thực, dữ liệu cá nhân và quyền riêng tư trong môi trường số. Ví dụ: Công dân có thiết bị di động hình thành thói quen về giao tiếp trên môi trường mạng, mua bán trực tuyến, học trực tuyến… Chuyển đổi số chính quyền số, xã hội số, kinh tế số.

Y tế số:Khám và chữa bệnh từ xa, phân tích, giải mã bản đồ gene để từ đó cung cấp thuốc men và dịch vụ y tế được cá thể hóa cho mỗi người dân.

Giáo dục số: Nghe giảng bài trực tuyến, trao đổi bài trực tuyến.

Như vậy, Xã hội số là xã hội có công dân tham gia vào quá trình y tế số, giáo dục số, giao tiếp xã hội trên môi trường số.

Kinh tế số: Kinh tế số là phát triển doanh nghiệp công nghệ số, chuyển dịch từ lắp ráp, gia công về công nghệ thông tin sang làm sản phẩm công nghệ số, công ngiệp 4.0. Phát triển nội dung số, công nghiệp sáng tạo, kinh tế nền tảng, kinh tế chia sẽ, thương mại điện tử và sản xuất thông minh, tạo ra sản phẩm ”Made in Vietnam”.
Kinh tế số gồm ngành công nghiệp công nghệ số, ngành công nghiệp viễn thông, ngành bán hàng hóa dựa trên các nền tảng công nghệ số mà ta vẫn gọi là thương mại điện tử, ngành bán dịch vụ dựa trên các nền tảng số mà ta vẫn gọi là kinh doanh số như dịch vụ đặt phương tiện giao thông, dịch vụ đặt nhà hàng, khách sạn...

Có thể nói, thông qua việc phát triển Chính phủ số, Kinh tế số và xã hội số, CĐScó thể giúp xóa nhòa khoảng cách địa lý, mang đến cơ hội bình đẳng cho người dân về tiếp cận dịch vụ, đào tạo, tri thức, mang lại một loạt những tiến bộ lớn về chất lượng cuộc sống. Người dân có thể sống khỏe mạnh hơn nhờ các hình thức chăm sóc y tế kịp thời, vui vẻ hơn với các hình thức giải trí đa dạng và an toàn hơn.

Để thực hiện chuyển đổi số thành công cần sự quyết tâm của toàn thể nhân dân, hệ thống chính trị. Vì vậy, mỗi cán bộ, đảng viên, cán bộ, công chức, viên chức, người dân của các địa phương cần tích cực, chủ động hơn nữa trong việc học hỏi, nâng cao năng lực, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, trình độ công nghệ thông tin, sẵn sàng tham gia và phục vụ thành công quá trình chuyển đổi số trên địa bàn thị xã.

TH